Uitgelicht » Aquarel en Arabische gom

Aquarel en Arabische gom

Arabische gom koop je in opgeloste vorm. Het zit in kleine flesjes. Voor aquarel staat er op. Maar wanneer gebruik je het en wat doet het eigenlijk?

Het bindmiddel van aquarelverf is Tragantgom ofArabische gom, een zachte gomsoort.  Arabische gom is een een harsachtige gom die vrijkomt als de schors van de Acasiaboom wordt beschadigd.   De boom groeit in een gebied dat zich uitstrekt van West-Afrika tot en met het Arabisch schiereiland.

Arabische gom
Arabische gom wordt als medium gebruikt bij plakkaatverf (gouache) – daarbij verhoogt het de glans van de verf, die van zichzelf erg dof is – en als toevoeging bij aquarelverf

Arabische gom was tot ver in de twintigste eeuw onmisbaar voor het bedrukken van textiel. De beits die de verf op de juiste plaatsen liet hechten werd met Arabische gom op de stof aangebracht. Met andere kleefstoffen was het niet mogelijk een scherpe rand te krijgen. Er werden zelfs gom-oorlogen gevoerd tussen de Fransen en de Engelsen, die probeerden om een monopoliepositie in West-Afrika te verwerven. Tegenwoordig worden andere kleefstoffen, meestal op basis van gemodificeerd zetmeel, gebruikt.

Arabische gom wordt in voedingsmiddelen als additief gebruikt.

Een bijzondere toepassing van Arabische gom was de gomdruk in de fotografie. Een dik-vloeibaar mengsel van Arabische gom en kaliumdichromaat is gevoelig voor licht. Gemengd met pigment wordt dit mengsel op een vel papier gesmeerd en vervolgens belicht. Door de belichting veroorzaakt het kaliumdichromaat het hard worden van de gom. De zacht gebleven, onbelichte delen, kunnen vervolgens worden weggespoeld. De harde delen met daarin het pigment blijven dus achter. De afdruk is derhalve negatief ten opzichte van het opvallende licht en kan dus gebruikt worden om een negatief vanaf een glasplaat af te drukken. Omdat er verschillende pigmenten en papiersoorten gebruikt kunnen worden is de artistieke vrijheid van de fotograaf groter dan bij gewone op zilverzouten gebaseerde fotografie.

Aquarel en Arabische gom
Wie Arabische gom toevoegt aan zijn aquarelverf zal merken dat de verf transparanter wordt en minder zal vloeien, het lijmt als het ware onderliggende lagen vast. Sluit je een aquarel af met een transparante verflaag gemengd met Arabische gom dan ontstaat een mooie diep toon.

No. 5081 Aquarel, aquaprimer, ei-tempera, Arabische gom, pigment, bladgoud. Zerkall Bütten 350 gram, 51/71 cm. Jan Naezer

Arabische gom oplossen.
Flesjes met Arabische gom zijn duur. Wie veel met Arabische gom werkt doet er verstandiger aan de gom in poedervorm te kopen. Je neemt dan 3 delen afgekoeld, gekookt water op één deel gom. Daar voeg je 5% natriumcarbonaat aan toe. Het gaat dan niet schimmelen of verzuren. Wegzetten en de volgende dag is het bruikbaar.