Stilleven met uien

Een stilleven met uien en een bord over de rand van de tafel.  Het bord over de rand van de tafel was, als deze naar voren stak, een meesterproef.  Het stilleven welk Willy schilderde lijkt simpel, maar valt in de praktijk reuze tegen. Mooi is het in elkaar grijpen van de twee hoofdvlakken, achtergrond en tafel. Heel goed is het losse velletje van de ui.

In het stilleven is nauwelijks grijs gebruikt. Dat maakt het sterk. Grijs slaat vaak dood. Let eens op de schaduwen van de sperziebonen. Het zijn mooie groenen die bord en bonen met elkaar verbinden. Datzelfde zie je gebeuren in de schaduwen van de uien. Die kleur zorgt ervoor dat deze aquarel geen optelsommen van losse onderwerpen is, maar een  een blad waar vorm en kleur goed bij elkaar passen.

De aquarel rekent af met de gedachte dat aquarelleren moet leiden tot een waterig, diffuus beeld. Het is een puur realistische opvatting  met sterk vormgebruik.

American Gothic

Eén van de meest iconische, realistische, schilderijen is voor mij het doek American Gothic van Grant Wood.

Het is een ambivalent portret van een zwijgzaam stel, staande voor een neogotisch huis, met Woods zus Nan en zijn tandarts B.H. McKeeby als modellen. Onduidelijk blijft of het gaat om een echtpaar of om een vader met dochter. De houding van de boer is defensief; hij houdt de hooivork in de aanslag om indringers te verjagen. De zijwaartse blik van de in oud-koloniale jurk geklede vrouw kan van alles betekenen. Volgens sommigen duidt het, net als de haarlok bij haar merkwaardig lange nek, mogelijk op een onderdrukte sensualiteit. De bloemen boven de rechterschouder van de vrouw symboliseren huiselijkheid. Haar broche wijst op een puriteinse degelijkheid.

Onduidelijk blijft of het werk (en de titel) bedoeld is als een lofzang op de standvastigheid van de Amerikaanse pioniersgeest of als parodie op de conservatieve waarden van het middenwesten. Wood heeft zelf dat laatste altijd nadrukkelijk ontkend, hoewel zijn nagelaten correspondentie soms anders doet vermoeden.

Wood deed in 1930 met American Gothic mee aan een wedstrijd van het Art Institute of Chicago, waar het de bronzen medaille won. Achteraf bleek dat er binnen de jury veel onenigheid was geweest over de beoordeling van de artistieke waarde. Een van de enthousiaste juryleden overtuigde na afloop van de competitie de museumleiding van het belang om het werk aan te kopen. Thans geldt het als een van de grote trekpleisters van het instituut.