Icarus

Icarus was de zoon van de Griekse bouwmeester en beeldhouwer Daedalus. Zijn neef Talos werd door Daedalus opgeleid en beloofde een nog groter kunstenaar te worden dan zijn oom en leermeester. Daedalus bracht zijn leerling om het leven, een daad die hem en zijn zoon in ballingschap zou voeren. Zij vonden onderdak op Kreta bij koning Minos. In opdracht van de koning bouwde Daedalus een labyrint voor de Minotaurus. De langdurige verbanning uit zijn geliefde vaderland was voor Daedalus een kwelling. Zijn vindingrijke geest zon op een uitweg: ’Minos mag mij dan het land en het water kunnen verbieden, de lucht blijft vrij’. Maar Daedalus’ vlucht werd Icarus’ noodlot…

Daedalus was bouwmeester en beeldhouwer. Hij was de eerste die zijn beelden open ogen gaf, die de handen gebaren en de voeten stappen liet maken. Maar Daedalus was ijdel en jaloers. Zijn leerling Talos verwierf grote roem met zijn uitvindingen. Zo gebruikte Talos de met zigzagtanden bezette kaak van een slang om plankjes mee door te zagen, bouwde dat werktuig in ijzer na en werd zo de uitvinder van de zaag. Uit jaloezie doodde Daedalus zijn leerling door hem van de burcht van Athene naar beneden te gooien. Talos veranderde in een patrijs.

Daedalus vluchtte met zijn zoon Icarus en ze vonden uiteindelijk onderdak op het eiland Kreta, bij koning Minos. Hij werd door de koning uitverkoren om een verblijfplaats te maken voor de Minotaurus, een afzichtelijk monster, half mens half stier. De vindingrijke Daedalus ontwierp een labyrint. Het werd een bouwwerk waarvan de ontelbare gangen zich door elkaar vlochten als de onontwarbare loop van de Phrygische rivier, die nu eens de ene, dan weer de andere kant op stroomt en soms haar eigen golven tegenkomt. Toen de bouw was voltooid en Daedalus een laatste inspectie verrichtte, vond hij zelf met moeite de uitgang terug. In dit labyrint werd de Minotaurus gehuisvest en werd hij om de negen jaar gevoed met een dubbel offer van mensenbloed.

Het idee voorgoed op Kreta te moeten verblijven, was voor Daedalus onaanvaardbaar. Hij bedacht een plan om te ontsnappen. Hij verzamelde vogelveren van verschillende grootte, en bevestigde ze met was aan elkaar. Daarna boog hij het geheel zo, dat het net een vleugel was.

Icarus hielp zijn vader bij het werk. Toen hij de vleugels klaar had, bond Daedalus ze om en verhief zich als een vogel in de lucht. Hij kwam weer naar beneden en bond ook Icarus twee vleugels om.

‘Vlieg altijd op gemiddelde hoogte. Als je te laag vliegt, kunnen je vleugels het zeewater raken en te zwaar worden door het vocht en je in de diepte sleuren. Als je echter te hoog vliegt, kunnen je veren te dicht bij de zonnestralen komen en ineens vlam vatten.

Beiden verhieven zich in de lucht. De vader vloog voorop. Hij keek van tijd tot tijd achterom om te zien hoe zijn zoon zich hield. Aanvankelijk ging alles goed tot Icarus overmoedig werd. Hij vloog roekeloos hoger en hoger. Maar de straf bleef niet uit. Met haar hete stralen smolt de zon de was die de veren bijeenhield en voordat Icarus het merkte vielen de vleugels uiteen. Hij stortte in de diepte en verdween in de golven van de zee. Toen Daedalus naar zijn zoon omkeek, was hij er niet meer. Radeloos keek hij in de diepte. Daar zag hij veren op het water drijven. Hij vloog naar beneden, landde op een eiland en deed zijn vleugels af. Al gauw spoelden de golven het lijk van zijn kind aan land.
De diep bedroefde Daedalus begroef zijn zoon, maar de patrijs zong…. De vermoorde Talos was gewroken.

Yvonne Riphagen

 

 

de vlucht van Icarus

ICARUS

 

 

de vlucht van Icarus

Daedalus was de eerste die
zijn beelden open ogen gaf, de handen
gebaren en de voeten stappen liet maken.

Harry J. van Adrichem

 

 

de vlucht van Icarus

De jongen bouwde de met zigzag tanden
bezette kaak van de slang in ijzer na:
hij werd de uitvinder van de zaag.

Marco van der Weyden

 

 

de vlucht van Icarus

Jaloezie nam bezit van hem
Daedalus gooide de jongen van de burcht
van Athene naar beneden.

Peter Carstens

 

 

de vlucht van Icarus

De Minotaurus, een dubbelwezen
deels de gedaante van een stier
maar voor de rest een mens.

Bart de Beer

 

 

de vlucht van Icarus

Zoals de Meander buigt en buigt,
zichzelf ontmoet en naderend water tegenkomt,
zo bouwde Daedalus zijn labyrint.

Willeke van der Dussen

 

 

de vlucht van Icarus

Nadat de stiermens daar was opgeborgen,
werd hij om de negen jaar, twee maal gevoed
met Attisch mensenbloed.

Jan Naezer

 

 

de vlucht van Icarus

Hij legde een rij van veren en maakte die
aan elkaar vast, boog ze tot een vleugel
zoals hij zag bij echte vogels.

Yvonne Riphagen

 

 

de vlucht van Icarus

Vlieg tussen zee en zon,
te laag dan maakt de zee de vleugels zwaar,
te hoog dan smelten ze door zonnehitte.

Ben Kloos

 

 

de vlucht van Icarus

Hoger, hoger ging hij vliegen,
de zon maakte de vleugellijm zacht;
nog meer, ze was gesmolten….

Robert Bink

 

 

de vlucht van Icarus

De vader – niet meer vader-
riep: “Icarus, waar ben je?”
en zag de vleugels op de golven.

Anna van Aardenne

 

 

de vlucht van Icarus

De patrijs,
als jongen van de burcht gegooid,
zong bij Icarus’ begrafenis.

Anne Schulte Nordholt

 


 

Colofon

Harry J. van Adrichem: lijnets, droge naald, aquatint, fotografische bewerking

Marco van der Weyden: lijnets, aquatint, vernis-mou

Peter Carstens: lijnets, aquatint

Bart de Beer: lijnets aquatint, droge naald, zaging, hoogdruk

Willeke van der Dussen: lijnets, suikertint, aquartint, vernis-mou, hoogdruk

Jan Naezer: lijnets, aquatint, wildbijting, chine en collé, hoogdruk, bladgoud

Yvonne Riphagen: lijnets, vernis-mou, suikertint, zaging, hoogdruk

Ben Kloos: lijnets, aquatint, blinddruk

Robert Bink: lijnets, aquatint

Anna van Aardenne: lijnets, aquatint

Anne Schulte Nordholt: lijnets, aquatint

 

Bronnen: Ovidius: Methamorphosen, Gustav Schwab: Griekse en Romeinse sagen,

Papiersoorten: etspapier Hahnemühle 210 gr, transparant :Schoellerhammer 90 gr.

Lettertype: Times New Roman

Titelblad: Jan Naezer

Tekstbewerking: Yvonne Riphagen

 

© 2007, cursus etsen Atelier Jan Naezer, Den Haag

 

terug naar boeken