Prometheus
Hemel en aarde waren geschapen; de aarde krioelde van de dieren, de vissen zwommen in de zeeën, in de lucht zongen de vogels, maar de mens was er nog niet.
Toen betrad Prometheus, zoon uit het geslacht van de onsterfelijke Titanen, de aarde.
Prometheus creëerde uit leem en water een gestalte naar het evenbeeld van de goden en Athene, godin van de wijsheid, blies deze creatie de geest, de levensadem in.
Zo ontstond de mens en al snel bevolkte de mensheid de gehele aarde. Maar de mensen wisten niet hoe ze de goddelijke vonk die ze verkregen hadden, moesten gebruiken: hoewel ze konden zien, zagen ze niets, hoewel ze konden horen, hoorden ze niets; ze liepen als droomgestalten rond.
Prometheus ontfermde zich over zijn schepping, hij leerde de mensen zich te ontwikkelen, maar wekte daarmee ook de achterdocht van Zeus, heerser van de goden. Toen de goden bijeenkwamen om een besluit te nemen over de eisen die zij de mensheid zouden stellen in ruil voor hun bescherming, verzon Prometheus een list om Zeus te ontmaskeren. Hij slachtte een grote offerstier en maakte twee stapels: de botten onder een hoop vet, het vlees onder huid en maag verborgen. Zeus mocht kiezen wat voor offer hij van de mens wilde hebben.
Zeus doorzag Prometheus’ list toen hij in het blanke vet greep en besloot woedend wraak te nemen. Hij ontzegde de mens het vuur. Maar Prometheus verzon opnieuw een list: hij sloop de werkplaats van Hephaistos, de smid van de goden binnen en roofde een vonk vuur, verborg die in een holle stengel en bracht het vuur zo naar de mensen.
Toen Zeus begreep wat er was gebeurd, besloot hij zowel de mensheid als Prometheus te straffen. Hij liet een levend beeld van een mooi meisje vervaardigen, noemde haar Pandora en zond haar met een geschenk naar de broer van Prometheus. Toen deze in zijn argeloosheid de doos van Pandora opende, rees alle onheil als een zwarte wolk eruit op en verspreidde zich over de aarde.
Zeus liet Prometheus boven een afgrond aan een rotswand in de Kaukasus vastklinken. Elke dag werd daar zijn lever uitgepikt door Zeus’ adelaar en elke nacht groeide zijn lever weer aan.
Deze vreselijke marteling zou tot in de eeuwigheid hebben geduurd, ware het niet dat op een dag Heracles een einde kwam maken aan de kwelling. Hij schoot met zijn boog de adelaar neer en bevrijdde Prometheus van zijn boeien.
Ter herinnering aan Zeus’ vonnis, moest Prometheus wel voor eeuwig een ijzeren ring dragen, waarin een stuk steen uit de Kaukasus was vastgeklonken.
Yvonne Riphagen
Prometheus
Op aarde leefden vele dieren, vissen in zee,
vogels in de lucht, maar de mens was er nog niet.
Toen betrad Prometheus de aarde.
Anne Schulte Nordholt
Prometheus creëerde uit leem en water
een gestalte, die het evenbeeld was van de goden,
de heersers over de wereld.
Myra Leliveld
Athene, godin van de wijsheid,
blies deze creatie de levensadem in.
Zo ontstond de mens, die de aarde ging bevolken.
Joanne Verweij
Maar de mensen waren als droomgestalten:
hoewel ze konden zien, zagen ze niets;
hoewel ze konden horen, hoorden ze niets.
Willeke van der Dussen
Prometheus slachtte een grote stier en verdeelde
die: één stapel botten onder blank vet,
één stapel vlees onder de huid; Zeus kon kiezen.
Rob Taal
Zeus greep met beide handen in het blanke vet.
Woedend over het bedrog,
besloot hij de mens het vuur te ontzeggen
Jan Naezer
Prometheus roofde een vonk van Hephaistos
de smid, verborg het in een rietstengel en
bracht zo het laaiende vuur naar de mensen.
Henry Jelsma
Zeus liet een prachtig levend beeld maken:
Pandora. Maar in de gestalte van het goede,
schiep hij boosaardig kwaad voor de mensheid.
Thea Roodhuyzen
Toen het geschenk van Pandora argeloos geopend werd,
rees alle onheil als een zwarte wolk
daaruit op en verspreidde zich over de aarde.
Anna van Aardenne
Zeus strafte Prometheus door hem te laten
vastklinken boven een oneindige afgrond
aan een rotswand in de Kaukasus.
Bart de Beer
Elke dag werd daar Prometheus’ lever uitgepikt
door de adelaar van Zeus
en elke nacht groeide zijn lever weer aan.
Peter Carstens
Heracles maakte een eind aan deze vreselijke kwelling:
met zijn boog schoot hij de adelaar neer
en bevrijdde Prometheus van zijn boeien.
Robert Bink
Voortaan moest Prometheus een ijzeren ring dragen,
met daarin een stuk van de Kaukasus
als eeuwige herinnering aan de straf van Zeus.
Yvonne Riphagen
Colofon
Anne Schulte Nordholt: linoleumsnede
Myra Leliveld: lijnets, aquatint
Joanne Verweij: lijnnets, aquatint, zaging
Willeke van der Dussen: lijnets, aquatint, vernis-mou, suikertint, zaging, hoogdruk
Rob Taal: lijnets, aquatint, zaging
Jan Naezer: lijnets, vernis-mou, bladgoud
Henry Jelsma: lijnets, aquatint, gravure, hoogdruk
Thea Roodhuyzen: lijnets, aquatint
Anna van Aardenne: lijnets
Bart de Beer: lijnets, aquatint, vernis-mou, zaging, hoogdruk
Peter Carstens: lijnets, aquatint
Robert Bink: lijnets, aquatint, zaging
Yvonne Riphagen: lijnets, wildbijting, aquatint, zaging hoogdruk
Bronnen: Ovidius Methamorphosen, Gustav Schwab Griekse en Romeinse sagen
Papiersoorten: etspapier Hahnemühle 210 gr, transparant :Schoellerhammer 90 gr.
Lettertype: Times New Roman
Titelblad: Jan Naezer
Tekstbewerking: Yvonne Riphagen
Boekbinder: Onno Haaitsma
© 2013, cursus etsen Atelier Jan Naezer, Den Haag
terug naar boeken