Thuis aquarelleren of schilderen in de lockdown

Corona zorgt er voor dat een aantal cursisten de keuze maken thuis te werken. Om thuis te kunnen werken plaats ik foto’s  en ga proberen die zo te beschrijven dat zij thuis kunnen worden gemaakt. Uiteraard kan iedereen die vragen heeft mij hierover mailen. Daarna hebben wij via de pc contact en kan ik u verder begeleiden.

U bent gewend om een voorgespannen vel te krijgen, dat lukt nu niet. Mijn advies is om een aquarelblok Arches, 300 grams te kopen.  Die zijn er in verschillende maten en korrels. Een lijst met materialen en papiersoorten vindt u op de pagina materialen.

 

12 januari 2022

Vandaag twee onderwerpen, een stilleven en een Franse boerderij.

Stilleven met artisjokken

 

Ik blijf in Frankrijk. Laat je  artisjokken een tijd liggen dan komen zij tot bloei.  Mooie blauw tot blauw/paarse stengels komen dan uit de artisjok. Omdat al het voedsel nodig is voor de bloem, verdord de plant. Dat zie je ook, het is een wat grauwe, onbestendige kleur geworden. Zoek maar eens in de ombers en een kleine aanvulling met nog een restje groen. Kenmerkend voor het hart van de linker artisjok is dat het niet één toon is maar dat er veel lichte plekken in zitten. Kijk maar eens naar de vergroting hieronder. Je ziet dat de kleur van de bloei ook al een beetje gaat meespelen.

 

Dat zelfde zie je ook bij de bloeiende artisjok. Het is niet één kleur maar je bouwt het op. Veel witten dus.

 

 

 

Een teken als schilderonderwerp waar het perspectief van belang is. Hier tref je de uitleg over perspectief. NHBet mooie van dit onderwerp is dat het gewoon als tekening (potlood of pen) en in aquarel, olieverf of acryl kan worden uitgevoerd. Een potloodtekening zal verrassende beelden opleveren. Werk in dat geval het potladen in  de serie 2B tot en met 6B.

Potlood is grafiet in gepakt in gebakken klei.  Als je het potlood vaak laat vallen breekt die kleilaag en zal de punt bij het slijpen steeds loszitten. HB (F in het Duits) is het gemiddelde potlood. Hoe hoger het B-gehalte ( bijvoorbeeld 6B) hoe minder klei er in het potlood zit. Grafiet is vettig, je kan het ook gebruiken om deursloten te smeren. Ga je dus met je had door een partij heen die met 6B getekend is dan krijg je zondermeer vlekken (smet) op je tekening. Afdekken dus of, als je linkshandig bent links beginnen en rechtshandig rechts.

Voor de schilders, het zijn met name aardkleuren. Je kunt overwegen de boom weg te laten maar dan moet je wel zelf bedenken hoe jet partij daar gaat opvullen.

 

7 januari 2022

Stilleven met groene kan

Een nieuw stilleven. Als u dit stilleven bekijkt dat ziet u dat er twee hoofdvormen zijn. Het stilleven zelf als hoofdvorm en de restvorm; de omgeving.  De hoofdvorm is onderverdeeld in negen aparte vormen; fles kan, roestige blikjes etc. Ik plaatste het stilleven bewust niet in het midden maar iets aan de rechterkant. Daarmee loop je het risico dat het werkstuk uit balans raakt, te veel overhelt naar rechts. Vooral omdat ik ook de schaduwpartijen rechts heb geplaatst. De oplossing zit in de twee roestige blikjes. Die zullen wat zwaarder moeten worden aangezet.

Ik zou er zelf voor kiezen de fles, kan, het blauwe potjes en witte kommetje wat minder nadrukkelijk te schilderen en de twee roestige blikjes en de lampionbloemen iets definitiever. Je krijgt dan onderstaand beeld.  Dat dat iets te vaag is weet ik, in dit beeld moeten accenten worden gezet. Kijk eens hoe mooi de fles in de achtergrond wordt opgenomen.

 

 

 

4 januari 2022

Stilleven met mandarijnen

Een stilleven in grijze tonen met als accentkleur een oranje. Zelf zou ik voor de achtergrond kiezen voor een Davy’s grey, eventueel aangevuld met ietsje groene aarde. Dat zelfde geldt ook voor het voorste, neerhangende deel van de lap op de tafel en de schaduwen op de lap zelf. Wel een toon donkerder dan de achtergrond. Dat kan in twee, wellicht drie keer. Overweeg dan om met een droge, dunne penseel wat witte lijnen van de plooien van de lap te maken. Je haalt de natte verf dan dus weg. Is het effect te weinig, schilder er dan nog een donkerder stukje tegen aan.

De witte onderwerpen, blijft moeilijk, maar je ziet dat ook die richting de grijzen gaan. De lamp die er op stond  zorgt voor de gele gloed.

 

 

8 december 2021

Rode uien in schaaltje

Dit zijn de schijnbaar simpele stillevens maar wie ze goed bekijkt ziet dat de transparantie van de verf een essentiële rol zal spelen in het beeld.  Als voorbeeld, het liggende blad rechts, helder aan de binnenkant, donkerder aan de buitenzijde. Een maroonrood of een menging van een kraplak met gebrande sienna zal hier uitkomst brengen. Het schaaltje, je ziet dat je er niet inkijkt, je ziet dat de ronding van de bovenzijde heel plat is.

De witte stukken op het schaaltje maakt je het best door het oppervlakte nat te maken, te schilderen en dan de verf weg te deppen. Hoe directer het beeld op papier wordt gezet, hoe transparanter het zal worden.

 

 

1 december 2021

La Madeleine de Vézelay

Ik begin met een moeilijk onderwerp, het interieur van de abdij van Vezélay. Over de kleur wil ik weinig zeggen, bouw het werkstuk op in één kleur, een sepia, een capum mortum violet of een neutraal zwarte. Ik zou de voorkeur geven aan een sepia. Kijk eens bij de kerkinterieurs van Bosboom.

Het lijkt een ingewikkelde partij maar feitelijk kan je je beperken tot het éénpuntsperspectief. Dat zit precies in het midden van het altaar.  Verder zijn het vooral staande partijen die uitmonden in 7 bogen waarvan 2 nauwelijks waarneembaar. Maak je er een donker werkstuk van dan zullen vooral de lichte partijen (hou ze wit) het werk kracht geven.

 

Oud, foto’s op aanvraag

PAPRIKA’S

 

 

 

Een helder, in zuivere kleuren opgebouwd stilleven, twee paprika’s met een sterke slagschaduw. Een stilleven uit het hyperrealisme, is een stroming in de postmoderne schilderkunst en beeldhouwkunst uit de jaren 60 en 70 van de twintigste eeuw. In deze figuratieve stijl wordt de werkelijkheid op een zo realistisch en neutraal mogelijke manier weergegeven.

Is dit mogelijk in aquarel? Zeker, kijk maar eens naar de aquarellen van Dennis Hopper, strak en realistisch geschilderd. Het kleurgebruik in dit stilleven lijkt simpel, een rode, een gele, een groene en een neutraal zwart als schaduw. Vergis je daar niet in. Wie de nuances gaat schilderen zal merken dat je meerdere roden en meerdere varianten van geel en Sienna’s zult moeten gebruiken. Wellicht is het aan te raden om de donkere partijen in een neutraal zwart als onderlaag te schilderen en pas dan de heldere kleur er over heen.

Wie dit stilleven secuur opbouwt, de achtergrond wit laat  en dan echt met aandacht voor detail schildert, die heeft een prachtig werk.

STILLEVEN MET KNOFLOOK

Vandaag een stilleven met knoflook. Niet de knoflook die wij kennen van de supermarkt maar knofloken die aan een streng zat.  Hoe violetter de knoflook, hoe sterker van smaak.

Met name de wortels van de knoflook zullen voor de aquarellist een probleem vormen, overweeg in dat geval alleen de knofloken te schilderen en de achtergrond gewoon wit te laten.

De hoofdkleur van dit stilleven is een violet, dat kan met Pruisisch Blauw en Alizarine Crimson (Kraplak) worden gemaakt. Hou er wel witte partijen in (deppen zodat een residu van de kleur blijft staan kan mooi zijn). Op sommige plaatsen voeg je een puntje Rauwe Omber vermengt met wat Rauwe Sienna toe . De ribben van de knofloken schilder je met een dun penseeltje. Besteedt echt aandacht aan het violet, liefst geen Permanent Violet maar maak je violet met een menging. Dan kan je naar behoeven meer blauwen of wat meer roden toevoegen.

Voor wie de kleuren heeft, een mooi violet krijg je met Paynes Grijs en Winsor Rood, waarbij het rood de hoofdkleur is. Gebruik je een tube met Permanent Violet of een Mauve, hou dan een donkere rode en een donkere blauwe bij de hand om te variëren in kleur.

 

Saint-Honoré-les-Bains

Ooit was Saint-Honoré-les-Bains een chique plaats waar de welgestelden kwamen baden. Al in de oudheid waren de thermale bronnen bekend en in gebruik door de Romeinen. In de 5e eeuw werden de baden vernield door de Barbaren. Pas in de 19e eeuw werden de heilzame bronnen herontdekt en begon het kuren. Grote hotels en een casino werden aangelegd en verschillende luxe villa’s gebouwd. Tegenwoordig is Saint-Honoré-les-Bains een vergeten plaats in de Morvan. De villa’s staan leeg, de boetiekjes zijn deels gesloten.

Kuren kun je er trouwens nog wel. Nadat jarenlang alleen op dokters voorschrift kon worden gekuurd, kun je nu ook zonder reumatische aandoening of een andere kwaal terecht in de baden. Een poging om in te spelen op de vraag naar wellness en een jonger publiek aan te spreken. De entree van het bad ademt nog een beetje de grandeur van vroeger. Het park eromheen is wonderwel onderhouden en er staan prachtige oude bomen.

Dit complex vandaag als onderwerp. Hartstikke moeilijk. Let vooral op het perspectief. De foto werd van bovenaf genomen, daarom lopen de onderste daklijnen en de lijnen van het gebouw op de achtergrond in een een lichte hoek naar boven toe.

Het gras, een combinatie van groenen en blauwen is essentieel. Je ziet de verhoging en je verklaart de naar boven lopende perspectieflijnen van onderzijde van de daken. Hoe maak je nou de kleuren van het pand? Met Rauwe Sienna’s en een combinatie van Rauwe Omber en Olijfgroen kom je ver. Heel transparant schilderen. Een Rauwe Omber met Winsor Geel is ook een goede optie. De daken; blauw grijs. Op het middelste dak veel witten laten.

Ook als tekening is dit een mooi onderwerp.

MAGNOLIA’S

Ik heb het er in de les wel eens over, concentreer je op één deel van het onderwerp en maak de rest waziger.  In de fotografie heet dat scherpte/diepte en het ontstaat als je een zo klein mogelijk diafragma van je lensopening neemt, b.v. 1,4. Een klein diafragma betekent een grote lensopening  en een relatief korter belichtingstijd. Wil je alles scherp hebben dan kies je voor een groot diafragma, b.v. 11 en een relatief lange belichtingstijd. Dat kan alleen als je het toestel op handmatige bediening zet. Bij een klein diafragma stel je scherp op het onderwerp wat je duidelijk wilt hebben.

Jugendstil

De Jugendstil of Art Nouveau  is een kunststroming die tussen 1890 en 1914 op verschillende plaatsen in Europa populair was, voornamelijk als reactie op het vormvervagende impressionisme. De jugendstil manifesteerde zich vooral in gebruiksvoorwerpen (glaskunst, boeken, plateel, sieraden, meubels etc.), de architectuur en de schilderkunst. De stroming kende een korte maar hevige bloeitijd, die zich voornamelijk uitbreidde tijdens de belle époque. In West-Europa was de stijl ruim voor 1910 al verleden tijd, in het oosten kon hij wat langer voortbestaan.

Ik ben zelf enorm gecharmeerd van de School van Nancy. In die stad is ook een prachtig museum waar een prieel naast een berenklauw staat. Je zit direct waar het prieel aan ontleend werd. De natuur is voor de Jugenstil een belangrijk onderwerp geweest. In dit stilleven laat ik dat terug komen. Meer over de Jugendstil lees je hier.

Over het stilleven het volgende. Het zijn maar een paar bloemen dus je hoeft niet het hele papier nat te maken. Hou het dus zoveel mogelijk wit. De centrale bloem werk je uit. Potters Pink en een Gebrande Sienna zijn prachtige kleuren om mee te beginnen. De witte vlekken in het blad links laat je wit.

Om de takken te laten vervagen maak je een groter deel van het papier nat dan het oppervlakte van de tak.  Hou het in de gaten want voor jet het weet loopt de partij hopeloos uit. Doekje er bij houden en het water weg deppen waar dit noodzakelijk is. De kleuren van de takken laat ik in eerste instantie aan jullie. Het is een wat grijsgroene toon die overloopt naar een donkere, bijna zwarte kleur.

.

 EEN BOS WORTELS

Alles leent zich als onderwerp om te schilderen. In de kunstgeschiedenis zie je dat de meest voor de hand liggende zaken als asperges, een doorgesneden ui tot beroemde schilderijen leiden. Wat minder voor de hand liggend, zeker  om op te stellen, zijn de geslachte os van Rembrandt of het geslachte varken van Fabritius. Toch waren het alledaagse taferelen.

Ik kies voor een ander onderwerp, een bos wortels, met weer dat rare verkort van de wortels die naar voren liggen. Wat is nou dat verkort?  Een duidelijke uitleg vind je hier.

Het uitgangspunt is dat je doek of papier meer twee richtingen kent, of de hoogte of de breedte. Onze doeken of papieren zijn twee dimensionaal en om te meten kan je het potlood dus alleen maar horizontaal of verticaal houden. Voor de wortels betekent dit het volgende:

In de derde wortel van links zie je een kruis staan, de lengte tegenover de breedte. Bij die wortel, hij staat recht in het donderwerp is het meten makkelijk. De breedte (dikte van de wortel is ongeveer drie-en-een-half keer de lengte. moeilijker wordt het als de wortel schuin ligt, je kunt niet schuin meten. Dan maak je eigenlijk een denkbeeldige driehoek. Dat is de dikke lijn A, de dunne lijn op het wit en de wortel zelf. De bovenste punt van A is de ovenkant van de wortel, de onderste punt van A vind je als de de onderkant van de wortel loodrecht met de dikke lijn verbindt. De dikte van de wortel kan je gewoon horizontaal meten. Het aardige is dat ook hier de verhouding ongeveer 1 op 3,5 blijkt te zijn.

Best een klus zo’n bos met wortels dus. Qua kleur is het niet zo’n probleem, oranjes met groenen.

STILLEVEN MET GRAFISCHE MATERIALEN

Vandaag een stilleven met materialen uit de ets- en lithotechniek. Van links naar rechts ziet u een potje vernis-mou (een zachte was om structuren  op een etsplaat aan te brengen), een Baumémeter (in dit geval een oude accuzuurweger waarmee je de zuurgraad van het zuur controleert), een doosje lithografisch krijt (hiermee teken je op een lithosteen), daarachter het kokertje van de accuzuurweger en een flesje lak wat gebruikt wordt om de etsplaat zuurbestendig te maken.

Cruciaal in dit stilleven is het blauw van het doosje. Een Ceruleumblauw zou hier uitstekend passen. Zonder deze kleur is het stilleven oersaai.  Verder bestaat het leven uit bruinen en zwarten. Het afgebladderde deel van de koker zou een menging van Gele Oker en Paynes Grijs kunnen zijn. Het glas zult u moeten suggereren door de partijen achter het glas wat waziger te maken. Bij het potje vernis-mou ziet u hoe mooi dit aan de bovenzijde achter het glas  verspringt.

Wie de moed heeft zet de letters in in het stilleven. Let op de verschillende nuances van de etiketten. Zet bij letters eerst lijnen die meegaan op de ronding van de onderwerpen. Daarin worden de letter geplaatst. Wie een grotere foto met meer detail wil hebben mailt mij even.

 

ROEMEENS VAASJE MET ZAADBOLLEN

In het atelier staat al jaren een klein vaasje met zaadbollen. Mooi om te schilderen. Hou de achtergrond gewoon wit, beperk je tot het onderwerp. Hoewel het stilleven in eerste instantie weinig kleur lijkt te hebben zie ik in de zaadbollen een violet toon. Met een Mauve en een Groene Aarde kom je heel dicht bij deze kleur. Wie deze twee kleuren niet heeft zou eens een menging van een Paynes Grey met een Groene Aarde kunnen proberen. De gele toon op de bollen zou goed met Rauwe Omber (=Ongebrande Omber) en een Olijf Groen kunnen worden gemaakt. Bij de stengel van de laagste zaadbol zie je dat de linkerzijde een dun licht streepje heeft. Daar valt het licht op. Je kunt het gewoon in één kleur schilderen en dan met een dunne, droge penseel dat randje weghalen.

Het glas is matglas, vandaar dat in het bovenste deel de stengels heel diffuus zijn. Hier kan je een menging van Groene Aarde en Paynes Grey overwegen. In het onderste deel zou ik een Rauwe Sienna als ondertoon nemen en daarna een menging van Olijf Groen en Rauwe Omber gebruiken. De tekening op het vaasje luistert nauw. Probeer deze eerst op een apart vel te tekenen, niets is zo storend als een vloeiende lijn die hapert.

Aan de voet van het vaasje komt heel licht de kleur van de vaas als schaduw terug. Voor de aquarellisten, even dat stukje natmaken voor je de toon aanbrengt. Het glas heeft echt randen, boven zijn dat de Ombers, aan de zijkanten zie je een grijs. Meng in je grijs een puntje blauw.

Het is een klein, maar dankbaar stilleven. Gebruik echt dunne penselen voor de details. Een andere optie is om me pen in int te werken en daar de tonen overheen te wassen.

 

HET ONTBIJT

Een merkwaardig stilleven afgeleid van het schilderij “het ontbijtje” van Pieter Claesz uit Boijmans van Beuningen, bier, brood en vis. Bier was in die tijd betrouwbaarder dan water.

Het bier, ik gaf het eerder aan: Plaatst een dunnen Rauwe Sienna op de plaats waar het bier komt. Daarna zet je daar de kleur van het bier over. Een menging van Cadmiumgeel met of een Mauve of een Ongebrande Omber, hier en daar aangevuld met een Rauwe Sienna geeft verassende resultaten.  Aan de zijkanten zie je dat het glas lichter is. De schuimkraag zal in hoofdzaak bestaan uit het wit van het papier wat je aan de zijkanten met wat Davy’s grey aangevuld met een oker, iets donkerder maakt. De bubbels in het schuim kun je bijv. krijgen door met een stukje (natuur)spons heel voorzichtig wat donkere accenten aan te brengen. Bij het brood kan je kiezen om dit keer veel wit te laten.  Met een paar kleine schaduwplekjes kan je de binnenzijde suggereren.

Dan komt het moeilijke, de makreel. Ik heb de gewoonte alles wat ik neerzet eest zelf te schilderen. Met die gewoonte breek ik nu, ik heb nog nooit een gerookte makreel geschilderd. Ik zou het zoeken in de Rauwe Sienna, een van Dyckbruin en een blauwe, een donkere blauwe.

Ik ben ongelooflijk benieuwd naar de resultaten.

 

 

 

VANITAS

Het vanitasstilleven

Met bijvoorbeeld schedels, gedoofde kaarsen, verwelkte bloemen, vergane boeken, muziekinstrumenten, klokken of omgevallen glazen wordt de ijdelheid, tijdelijkheid en zinloosheid van het aardse bezit gevisualiseerd. Vooral in Nederland en Vlaanderen werd deze schilderstijl beoefend.

Het woord vanitas komt uit het Latijn en betekent ijdelheid en vruchteloosheid.

Met een vanitasschilderij wil de kunstschilder de boodschap overbrengen dat het plezier van het leven slechts een moment duurt. Omdat de tijd beperkt is, zou men dan ook ten volle van het huidige moment moeten genieten. De symboliek van een schedel of rottend fruit verwijzen naar de sterfelijkheid. Muziekinstrumenten laten de vluchtigheid van muziek zien, juist muziek heeft sterk een begin en een einde.

Het thema dat het aardse leven vergankelijk is en een voorbereiding op een later hemels leven, is een belangrijk element in de christelijke traditie.
Belangrijke schilders die het Vanitas als onderwerp hadden waren Heda en Claesz

De kleur in dit stilleven is ingetogen. Het zijn n hoofdzaak aardkleuren als okers en sienna’s. Je vult het aan met groenen, wat blauw en voor de achtergrond een toon neutraal is.  De schedel laat goed zien hoe een hoofd in elkaar zit. Het is niet onverstandig om deze eerst in houtskool te oefenen, de oogkassen zijn een stuk groter dan verwacht. De ervaring leert mij  wordt de schedel  vaak iets te hoog wordt gemaakt.

 

STILLEVEN MET VERGIET

 

Vandaag weer een stilleven. Door de belichting is er wat toon opgekomen. Op zich wel prettig. Je ziet dat je de witte doek op de achterzijde mooi met blauwe schaduwen kunt opbouwen. De opbouw van het onderwerp is duidelijk, een opstaand vlak achterzijde, de doek en dan twee opstaande partijen in het onderwerp, onderbroken door de ronde partij van het vergiet. Daartussen vlecht zich het groen van de druiven.

Maak een mooie menging van bijvoorbeeld Indantreen Blauw met een Kobalt, daar kan gelijk de doek en het vergiet grotendeels worden gedaan. De olie in de fles aan de voorzijde; het is wat donker. Ik  denk dat je met een Cadmium Geel en een Rauwe Omber een heel eind komt. Let op de twee opstaande gele partijen boven de olie in de fles. De donkere blauwen op de achtergrond, (Pruisisch Blauw met Sienna?) komen heel licht terug in de fles. Die paar witte lijnen bovenin haal je weg met een papiertje of droge penseel. Deze film  geeft een aardige uitleg. Het vergiet wordt de helderste partij, toch zou ik hem niet helemaal wilt laten. Een puntje Sienna zal hem god doen.

Het groen zou ik samenstellen uit een menging van de gelen en de blauwen die je al gebruikte/

SENANQUE

Op een afgelegen plaats , in de buurt van de beroemde okergroeves van Roussillon ligt de abdij van Sénanque,  in 1148 gesticht door monniken uit het dorpje Mazan. Een fascinerend bouwwerk waar ik , ook al heb ik het meerdere keren gezien, altijd heen wil als ik in de buurt ben. Gedurende de 16e eeuw werd de abdij deels verwoest door de godsdienstoorlogen. Hierdoor kwam het kloosterleven tot stilstand. Ten tijde van de Franse Revolutie deden de abdijgebouwen dienst als boerenbedrijf. Pas halverwege de 19e eeuw kwamen er weer monniken in de abdij wonen. In het begin van de 20e eeuw moesten zij echter al weer vertrekken vanwege de Franse wetgeving tegen religieuze ordes. In 1969 werd er een cultuurhistorisch centrum gevestigd in de abdij van Sénanque. Pas vanaf 1988 wonen er weer cisterciënzer monniken in het klooster. Het klooster is nog steeds bewoond.

Sénanque is een cisterciënzer klooster en die liggen altijd afgelegen. Dat ligt aan de basis van orde die in elfde eeuw is opgericht. De orde was een reactie op de Benedictijnse kloosters die door succes zich steeds minder richtte op hun geestelijke taken. De cisterciënzers wijzen alle luxe en welvaart af en leven zoveel mogelijk in eenzaamheid.

De abdij is op zijn mooist als de lavendelvelden voor het gebouw in bloei staan. Als weetje; lavendel is onder te verdelen in twee hoofdsoorten, de Lavandin, met de soorten “aspic” en “officinale” die in de lager gelegen gebieden groeit (400 – 600 meter) en minder rijk is aan aromatische bestanddelen dan de Lavande, de wilde soort die in de hoger gebieden groeit (600-1600m) en een veel lagere opbrengst heeft dan de wilde variant.
De lavendel bij Sénanque hoort bij de minder rijkere soorten, de opbrengst wordt gebruikt voor bulkproducten als shampoo, zeep etc.

Nu het schilderen.

De lucht was die dag strak blauw, die zou best iets zachter mogen zijn. In dit geval in het gebruik van een Ultramarijn Blauw te overwegen, daar zit een violet in. Ik zou hem niet puur gebruiken maar altijd met een andere blauwen mengen.  De bomen maak je met groenen of de menging van gelen met blauwen.
Dan komt het moeilijkste, het gebouw. Een Davy’s Grey met een Azo of Cadmium rood, met de nadruk op het grijs vormt een mooie basis. Nuances kan je krijgen door de grijs met een oranje te mengen. Details; een Ongebrande Omber met een Davy’s Grey.

De lavendel, moeilijker dan je denkt. Van belang is dat je het bolvormige karakter en in krijgt en dat je het perspectief in de rij planten krijgt. Kijk dus goed hoe de paden tussen de lavendel planten lopen (je ziet er maar twee, daar stond ik met de camera). Achter zijn de paden iets smaller dan aan de voorzijde. op deze pagina tref je mooie voorbeelden hoe lavendel te schilderen

Dit alles is als richtlijn. Ik kan mij ook voorstellen (heel goed zelfs) dat in aquarel de boompartijen worden weggelaten  waardoor een opener beeld dan op een foto ontstaat en je veel lichter kunt werken.

Ingang van een okergroeve bij Roussillon.

 

 

GRAANVELDEN MET SILO IN LA MEUSE

Met het mooie weer op komst een landschap uit Noord-Frankrijk. Strakke graanvelden met een even zo strakke silo. Wil je hem echt strak hebben dan is de tekening  essentieel. Voor de lucht zou een sterk verdunde Kobalt Blauw of nog mooier en verdunde Ceruleumblauw worden gebruikt.  Maak het hele vel nat en geef het hele vel een dunne blauwe wassing. Met een papiertje dep je de wolken in de lucht. Het is aan te bevelen één stuk wit te laten, de daken van de silo’s. De silo’s bouw je op in lichte grijzen, met een fijn penseeltje kan je ze steeds strakker maken (zie detail hieronder).

De graanvelden; okers, ombers en sienna’s. en proberen om de vlakken mooi stak tegenover elkaar te plaatsen. Je papier dus niet te nat maken anders bobbelt het. Op de voorgrond plaats je een paar groenen  (bijvoorbeeld een Veridian met een Gebrande Sienna), die laat je terugkomen in de bomen links en rechts.  Overweeg de bomen aan de linkerkant weg te laten.

 

 

STILLEVEN MET ZILVER

Vandaag een heel moeilijk stilleven. Het is eerder geschikt voor olieverf en acryl dan voor aquarel. Kortom een echte uitdaging want een beetje aquarellist laat zich niet kennen. De tomaten vormen niet het grootste probleem. Je ziet in de partijen waar licht op valt wat geel zitten. Een Rauwe Sienna als onderschildering, daarna maak je het af met  transparante roden. Bij de van Gogh serie van Talens zou een Permanent Rood voor de lichte partijen en als glacis een Kraplak voor de schaduw.

De achtergrond, dat is moeilijk. Zoek eens naar een menging van van Dyckebruin met een donkere blauwe. Die mag je complementeren met een groen. Want dat groen komt terug in het zilver. Voor het zilver geef ik de volgende kleuren:

  • Basis: Zwart, wit en ongebrande sienna.
  • Schaduwen: Zwart, phtaloblauw en alizarin crimson toevoegen aan de basiskleur.
  • Hooglichten: wit, phtaloblauw en alizarin crimson. Voeg extra wit en/of gele oker toe voor lichtere plekken.
  • Donkere reflecties: gebrande omber.

Dit alles kan worden aangevuld met een groen. De aquarellist gebruikt geen wit. daar zal het papier het wit moeten vormen.

In het glas werk zitten veel witten, deels zijn dat de zinkwitten, de hooglichten worden gevormd door titaanwit. Ook hier heeft de aquarellist een nadeel, de papier zal een belangrijk onderdeel van je kleur vormen.

 

 

 

TWEE SCHAATSTERS OP DE ENKELE WIERICKE

De Enkele en Dubbele Wiericke liggen midden in het Gronde Hart (vlak bij Hekendorp). De Enkele Wiericke is een bijna acht kilometer lang kanaal gegraven in 1364 om het overtollig water van de Oude Rijn te kunnen lozen op de Hollandse IJssel. De Enkele Wiericke loopt van Fort Wierickerschans tot tegenover het klooster Sint-Gabriël in Haastrecht. Parallel aan de Enkele Wiericke loopt de Dubbele Wiericke. Beide kanalen begrenzen de polder Lange Weide. Tezamen maken ze deel uit van de oude Hollandsche Waterlinie. Als u over de A12 vanaf Den Haag naar Utrecht rijdt dan passeert u  beide kanalen. Wie zich de tijd gunt en een keer bij de afslag Nieuwerburg (bij het BP tankstation) de A12 verlaat en dan op de rotonde direct de eerste weg naar Driebruggen rijdt komt in één van de mooiste gebieden die Zuid-Holland en Utrecht te bieden hebben.

Hoe te schilderen?  Ik heb voor sneeuw niet het recept. Het is een koele, blauwe hoofdkleur maar er zit zoveel kleur in en je kunt op zoveel verschillende manieren ijs en sneeuw schilderen dat ik het eigenlijk aan uzelf wil overlaten. Voor ideeën kunt u hier kijken. Maar overweeg ook eens om in een enkele kleur te werken, of louter met pen en inkt.

Voldoende opties om er iets mee te doen.

 

Amaryllis

Idee en foto: Thea Roodhuyzen

Thea Roodhuyzen zond mij deze foto, een mooi onderwerp voor een aquarel, schilderij of pentekening. Het onderwerp is gebaseerd op de sfeer in de werken van Jan Voerman.

De achtergrond zou ik rustig houden, ik zou niet alle latjes schilderen. De focus ligt op de bloemen en de vaas. Het kleed is voor diegenen die van details houden. De bloemen zijn rood, overweeg een cadmiumrood als basis.

De bloem kan je opbouwen met een Rauwe Sienna, punten van de bloem even licht maken met een propje papier. Als hij droog is zet je de roden over de Sienna heen. Een Cadmium Rood,  Winsor Rood of Scarlet Lake (Winsor&Newton) aangevuld met een Kraplak en een Perylene Maroon zou heel goed kunnen. Voor de diepe partijen kan je het rood donkerder maken met een Paynes Grey.

Het vaasje: eerst een licht blauw, voor wie het heeft, een dunne menging van Kobalt Violet en Ultramarijn Blauw, mooi. Goed verdunnen en de lichte plek weer met een propje afnemen. De donkere blauwen in de vaas; probeer eens een Ultramarijn Blauw met Cadmium Rood met de nadruk op het blauw. Dat is een moeilijke menging waar met het rood kan je de bloem op het vaasje laten weerspiegelen.

 

STILLEVEN MET PREI EN UIEN

Alles bij en in huis leent zich eigenlijk om te schilderen. Vandaag een stilleven rechtstreeks uit de keuken. Het stilleven is op een grijze achtergrond geplaatst omdat het wit van de prei dan goed uitkomt.
Je kunt in dit geval goed een grijze toon als achtergrond gebruiken. Meng een grijs zodat je wat variaties kunt aanbrengen en de achtergrond levendig houdt. Een Paynes Grijs met een Ivoorzwart geeft een warme grijze. Goed verdunnen met water (aquarel) of schilderswit (olieverf en acryl). Ultramarijn Blauw met het Neutraal Grijs van Winsor&Newton geeft ook een mooie grijze. En dan hebben we nog altijd de complementaire mengingen zoals het Kraplakrood met Veridian Groen.

Met een Rauwe Sienna en wat Cadmium- of Azo-geel kom je al snel bij de uien. Wellicht een puntje Paynes Grijs bijmengen voor de schaduwen. Probeer voor de rode uien eens een Azo-of cadmiumrood te mengen met, alweer, de Paynes Grijs. De donkere schil wellicht met een Kraplakrood afmaken.

De preien; maak voor het groen een menging met blauwen een geel. Je kunt een sapgroen als basis overwegen maar over het algemeen is sapgroen alleen wat saai. Voor de donkere partijen tussen de bladeren van de prei kan je het groen aanmengen met een Paynes Grey.

Je ziet in dit stilleven iets interessants gebeuren. In dit heldere stilleven zit redelijk veel grijs, eigenlijk in elke menging. Daarmee hou je de onderwerpen en achtergrond mooi bij elkaar. Meng het grijs zorgvuldig en laat het niet de overhand krijgen, want dan wordt het saai.

p.s. Heeft u opgemerkt dat het snijpunt van de prei en de ui op de rand van het kommetje precies in een punt van de regel van derden ligt?

 

Stilleven met limoenen

In het stilleven met limoenen wordt gebruik gemaakt van complementaire kleuren. Dat zijn kleuren die in de kleurencirkel recht tegenover elkaar liggen en elkaar versterken. Met de juiste complementaire kleuren kun je een zwart mengen. In dit stilleven hoeft dat niet.

Hier worden roden tegenover groenen gezet en als je dat in de juiste verhoudingen doet dan zullen de kleuren elkaar versterken. De limoen en de doorgesneden limoen vooraan zijn iets groter dan de drie op de achtergrond, daarmee wordt de diepte in het stilleven iets versterkt.

Groen kun je maken door blauwen en gelen met elkaar te mengen. Daar ben ik erg voor. Je schildert dan de doorgesneden limoen en de groene limoenen met een zelfde kleursetting. Iets van gebrande Sienna toevoegen in de donkere partijen en de kroontjes zal erg mooi zijn.

Het rood is op te bouwen uit een aso- of cadmiumrood met een glacis van kraplak in de schaduwpartijen. Het is niet een heel moeilijk stilleven maar wel heel leuk. Wel als tip: let er vooral op dat de limoenen niet te klein worden, de verhouding groen/rood moet goed zijn. Wil de ruimte suggereren, laat het rood in de achtergrond naar niets verlopen (steeds dunner dus)

Het onderwerp leent zich uitstekend voor een pentekening.

 

 

ASPERGES OP SCHAALTJE

 

In het Rijksmuseum Amsterdam hangt één van mijn favoriete schilderijen uit de 17e eeuw. Een klein paneeltje van Adriaen Coorte, getiteld “Een bosje asperges”.
Het is een klein paneeltje, 20,5 bij 25 cm en is enorm in contrast met de de grote formaten die in die tijd werden geschilderd. Over de schilder niet veel bekend. Het was een Zeeuw, vermoedelijk uit Middelburg of Vlissingen. Of Coorte lid van het gilde was is onduidelijk. In de boeken van het Sint-Lucasgilde wordt vermeld dat Coorte in 1696 een geldboete ontving. Hij had een schilderij verkocht zonder te zijn ingeschreven bij het gilde. Coorte varieerde veel op één thema. Van de Asperges zijn 7 varianten bekend. In totaal zijn er 66 werken van Coorte bekend. Het paneeltje van Coorte vindt u hier.

Verf wordt in  de loop der jaren bros en doorzichtiger. Wie de kans krijgt het paneeltje van dichtbij te bekijken kan zien dat het loodwit in de punten van de asperges doorschijnend is geworden. Mooi, maar niet zoals bedoeld.

Terug naar onze variant.

Groene asperges met, net als in de paddenstoelen, veel violet. Ik zou het groen niet vanuit sapgroen schilderen maar zoeken naar een menging van heldere gelen met heldere blauwen. Hou de menging zuiver. De schaduwen, de plekken op het wit van de stengen en in de koppen van de asperges, zorg voor een mooi violet (blauw met rood of een Mauve). Het is helemaal niet gek om eerst de violetten te schilderen en daar (als die partijen echt droog zijn) je groenen overheen te zetten. Vermoedelijk zal je het violet plaatselijk moeten bijwerken.

Voor het sisal touw zou een menging van Rauwe Sienna met een Mauve (of een zelfgemaakt violet) een goede basis zijn. Gebruik je een beetje violet in de menging dan zal het beter in het totaal passen dan  wanner je alleen b.v. een oker zou gebruiken.

 

STILLEVEN MET PADDESTOELEN

Naar idee van één van mijn cursisten, Marja de Leau, een stilleven met paddenstoelen. Je ziet dat er hoofdzakelijk bruinen worden gebruikt. Echter, als je het stilleven wat nader beschouwd dat en veel violet in zit. Wie een Permanent Mauve heeft, kan die prima gebruiken maar een menging van Ultramarijn Blauw  met een Cadmiumrood  zal een mooie toon geven. Secuur mengen, meer rood dan blauw. De paddenstoelen kunnen met en menging van Cadmium Geel en Rauwe Omber worden gemaakt. De grote paddenstoel waar je in kijkt zou met een met een puntje van Dijckbruin (met een violet) kunnen worden geschilderd. Het “wit” van de paddenstoelen; een beetje vuil water zou een verrassende kleur kunnen zijn . Vuil water is het water waar je de penselen met de kleur voor de paddenstoelen in schoonmaakte.

Een simpel maar moeilijk stilleven. Wil de de binnen kant van de grote paddenstoel realistisch schilderen dan zie je dat links donkerder is dan rechts en je ziet de lijnen lopen. Je zou in dat geval als ondergrond een dunne partij kunnen schilderen, een lichte kleur dus b.v. een menging van Ultramarijn Blauw en Gebrande Sienna. De echt lichte stukken haal je er met een dunne, droog penseeltje uit (met name rechts). Daarna met een dunne penseel de donkere partijen.

 

 

 

STILLEVEN

Een nieuw stilleven, witte onderwerpen, een groene limoen en een oranje pompoen. “Stilleven” een woord bestaande uit twee woorden die met elkaar in tegenspraak lijken. Natura Morta is het Italiaanse woord. In die twee woorden zie je de betekenis. Een stilleven is een afbeelding van “dode” zaken (stil) die naar de realiteit (naar het “leven”) worden geschilderd. Na een druk leven eindelijk een stil leven heeft dus een andere betekenis.

Goed, terug naar het onderwerp. Ik heb de foto iets doorgedrukt, daardoor zie je de schaduwen kleur krijgen, ook de schaduwen op de achtergrond. Benut dat. Probeer de grijzen er bij de schaduwen uit te laten , dan kan je ze wel spaarzaam in koffiekan benutten. Davy’s Gray met een beetje Groene Aarde, Veridian met Kraplak of heel verrassend een Ivoor Zwart met Groene Aarde. Voor wie geen Groene Aarde heeft, een verdunde menging van Sapgroen met Paynes Grey benadert de kleur ook heel goed. Hou op de ribben van de kan de lijnen open.

De kleur van de limoen (Veridian of Hookers, puntje Asogeel en wat Gebrande Sienna) komt als schaduw terug in het kommetje, wit blijft een kameleon. Je ziet dat ook gebeuren bij de pompoen (Cadmium Oranje met een gele of een menging van een heldere rode en een heldere gele). Heel duidelijk zie je hier de eerste aquarel terug komen, het kommetje. De schaduwen en hooglichten op bolle en holle kant zijn duidelijk.

Je kunt er voor kiezen de flessen nat te maken en alleen wat schaduw aan te geven. De achter- en voorgrond zorgen dan voor de vorm van de flessen.

 

STILLEVEN MET BRODEN, BIER EN KAAS

Waarschijnlijk het op één na moeilijkste stilleven uit de lockdown-serie. In de zeventiende eeuw zou een dergelijk stilleven de titel “Het ontbijt” krijgen. Water was niet te drinken dus begon de dag met een glas bier.

Voor de broden en kaas verwijs ik naar een eerder stilleven wat hier onder staat. Het bier, dat wordt moeilijk. Als eerste, realiseer je dat het bier in het glas zit, niet op het glas. In de uitsnede hieronder zie je hoe dat er uitziet.

Je ziet dus heel duidelijk het glas en als je nauwgezet schildert wat je ziet, dat zie je dat je het beeld eerst in donkere vlekken zou kunnen opwerken . Daarna zet je daar de kleur van het bier over. Een menging van Cadmiumgeel met of een Mauve of een Ongebrande Omber, hier en daar aangevuld met een Rauwe Sienna geeft verassende resultaten.  Aan de zijkanten zie je dat het glas lichter is. De schuimkraag zal in hoofdzaak bestaan uit het wit van het papier wat je aan de zijkanten met wat Davy’s grey aangevuld met een oker, iets donkerder maakt. De bubbels in het schuim kun je bijv. krijgen door met een stukje (natuur)spons heel voorzichtig wat donkere accenten aan te brengen. Maak eerst een proefje!
De echt heldere gelen krijg je door, als de verf nog nat is met een wattenstaafje of een droge penseel de verf plaatselijk te verwijderen.

Hij is moeilijk. probeer zo licht mogelijk te beginnen en bouw je werk langzaam op. Een onderschildering in Davy’s Grey kan goed werken. Test dan wel even uit of je de grijs niet met een beetje Arabische gom moet schilderen. Maak een proefje voor de verhoudingen water gom, vuistregel is 1/3e gom op 2/3e water.

 

HUIZEN, Nogent-sur-Seine, Frankrijk

Van kleur ontdaan, speciaal voor de tekenaars en aquarellisten die in één kleur willen werken; een sfeerbeeld uit het noorden van Frankrijk. Hoe pak je zo’n werkstuk aan? Werk je alleen met potlood, begin dan de schets met een 2B en werk voor de arceringen met een aantal hardheden, b.v. van 2B tot 6B. Niet harder dan 2B. Kijk uit dat de grafiet niet gaat vlekken, steun er dus niet op.

Als aquarel zou een sepia erg mooi zijn. Eén kleur dus. Wie geen sepia heeft zou een menging van Ongebrande Omber met Gele oker kunnen overwegen. Een beetje Gebrande Sienna kan prima als aanvulling worden gebruikt. Je kunt, als Hopper het hele onderwerp uitwerken maar je kunt ook kiezen een detail uit te lichten. Deze link brengt je op een pagina met aquarellen van Hopper

Let op het perspectief. Als je naar het voorste huis kijkt, het dan was naar links wegloopt dan zie je dat dit naar onderen verdwijnt. Het hek aan de voorzijde stond onder een iets andere hoek.
Mensen, radio zachtjes aan, kop koffie erbij en lekker tekenen en schilderen.

 

MOLEN BIJ STOPWIJK

Hollandser dan dit kan het op een regenachtige winter/herfstdag niet. Maar wel een echte uitdaging voor zowel de aquarellist, de schilder als de tekenaar. Een molen bij Stompwijk. De molen ligt op 1/3 van de zijkant, de regel van drie dus. Ook het water links eindigt op een derde van de onderkant.

Lucht en water horen bij elkaar, op de foto is de lucht wat wit uitgevallen, dat mag iets blauwer zijn, een hele dunne Kobaltblauw  of een menging van Ceruleum- met Kobaltblauw. Bouw het gras niet op met één groen maar meng. Meng je blauwen met geel, vul het aan met wat sapgroen. Waar het riet het water in gaat zou ik wat meer blauw gebruiken.  De molen zou goed met Ongebrande Omber gemengd met een Zwart (ivoor) kunnen worden geschilderd, maar ook oranjes met een Paynesgrijs levert een verrassende kleur op.

Het is heel moeilijk om een echt kleurenschema te geven. De reden daarvoor is dat iedereen de afbeelding toch anders schildert. Ik kan wat richtlijnen geven maar wijk daar alsjeblieft vanaf als dat beter is.

Een tip die ik wel van belang vind is om de aquarel blond te houden. Schilder de partijen niet dicht maar laat het papier zeker waar het om lucht en water gaat.

De link leidt naar een pagina met werken van Weissenbruch, bekijk deze eerst dan zie je wat ik bedoel, ook qua kleurgebruik

STILLEVEN MET BROOD EN KAZEN

Een klassiek stilleven, uitermate geschikt voor die schilders die graag het detail zoeken. Ik koos voor een donkere achtergrond omdat de kazen daarmee beter tot hun recht komen. Je kunt voor de achtergrond denken aan een van Dyckbruin aangevuld met een donker blauw. Dat bruin komt dan weer terug in de vijgenbladen waar de schimmelkaas in is verpakt. Het blauw, vermengd met groen zou voor de schimmel kunnen worden gebruikt. De gatenkaas heeft als basis twee gelen, een lichte (Azogeel) en een wat donkere geel. Gebruik geen oker.

Het bordje waar de kaas op ligt, let erop, het is plat. Kijk waar de kaas al boven het bordt uitsteekt. Spaar bij de randen een witte lijn uit.

Het brood is moeilijk, met name de structuur. Kijk goed en je ziet dat er verschillende kleuren in zitten. Zelf zou ik eerst de donkere partijen met een heel licht Davy’s grijs opbouwen en pas daarna zoeken naar wat er overheen met.  Dat zou deels een puntje groen met violet kunnen zijn (heel erg licht!) maar kijk goed naar de partij achter de kaas. Een moeilijk stuk dus. De buitenkant van het brood zit in de Ombers en Sienna’s. Maak voor het brood eerst een proef op een apart vel.

Bekijk vooraf de stillevens van Willem Claesz, dat is leerzaam.

Wil je een grote foto? Mail mij dan.

 

VERVALLEN HUISJE

Speciaal voor de tekenaars, pen, potlood of houtkool, het vervallen huisje wat ik dagelijks tegenkom als ik naar huis of het atelier rijdt.

Heel veel kan ik er niet over zeggen maar ga vooral niet te veel in detail maar beperk je tot de hoofdzaken. Werk je met pen, maak de eerste strepen, als je de pen in de inkt hebt gedoopt, even op  een proefvelletje. Dan verminder je de kans op vlekken. Ben je rechtshandig, werk van van links naar rechts!!

Hieronder een optie in pen.

 

STILLEVEN MET TOMATEN

Een stilleven tegen een lichte achtergrond. Je zou de achtergrond kunnen weglaten,  waar je wel over kunt denken is het naar beneden vallend stuk doen iets kleur te geven. Overweeg een violet (blauw met rood).

Het brood zou ik eerst in een Rauwe Sienna schilderen, als het droog is kan je er met ombers en een Gebrande Sienna overheen. Hou het transparant!

Bij de tomaten zie je ook in de partijen waar licht op valt wat geel zitten. Datzelfde geldt voor de doorgesneden tomaat. Ook hier zou een Rauwe Sienna als onderschildering uitstekend werken. Daarna maak je het af met  transparante roden. Bij de van Gogh serie van Talens zou een Permanent Rood voor de lichte partijen en als glacis een Kraplak voor de schaduw. Het groen ; een Veridian of Hookersgroen aangevuld met weer die Gebrande Sienna. Maak hem donkerder met een puntje blauw (alleen als dat nodig is). Het is mooi om het groen op de tomaten te zetten als het rood nog een beetje vochtig is, echt een beetje hoor, NIET nat. Dan vloeit het groen iets in het rood en zit het kroontje ook echt aan de tomaat en niet op tomaat. Hou een föhn paraat voor het geval de kleur te ver doorloopt.

Dan kont nog het wit wat op het brood zit. Je kunt overwegen om met een spons (met een fijne structuur ) nog in de vochtige verf te deppen. Dan haal je wat van de Omers en Sienna’s weg en suggereer je het wit. Let op, als je dit doet, zorg dan dat je de Rauwe Sienna die als ondergrond fungeert daar niet schildert. Plannen dus.

 

PARK OVERVOORDE, RIJSWIJK

foto: Martha Stuiveling

Martha zond mij deze foto, een harstikke mooi, maar moeilijk onderwerp voor een aquarel, schilderij of pentekening. Een waterpartij met veel bomen en het aardige is, je ziet eigenlijk geen bruin. Hier zijn de bomen op de voorgrond duidelijk in groenen, Sapgroen met een beetje Gebrande Sienna. Je zou een deel kunnen nemen, b.v. alleen de bomen in het water met hun weerspiegeling. Dat alleen al is al een pittige klus. Het water: blauwen, grijzen en waarschijnlijk een puntje Veridan Groen. Dun opzetten, niet te veel water gebruiken.

Wie moed heeft neemt de  achterkant mee. Je hebt hier te maken met het atmosferisch perspectief. Hier zie je wel wat bruinen in de vorm van Sienna’s en Ombers. Et is allemaal wat vager. Ook hier kan het heel verstandig zijn een potlood te gebruiken.

Voor de tekenaars; overweeg eens een potlood of schets met pen. Eventueel aanvullen met een puntje kleur.

 

STILLEVEN MET KAN EN ROZEN

In 2021 starten we met twee onderwerpen, een stilleven en een stadsgezicht.  Het stilleven is de kan met rozen, blauw kommetje en knots. De kan en het kommetje zullen het probleem niet vormen, zorg dat de linkerkant van alles iets donkerder is.  Bij de kan zie je rechts ook dat de partij donkerder is, dat is de schaduw van de bloemen. Voor de kan kan je bijvoorbeeld een puntje Groene Aarde met Paynes Grey (en heel veel water voor de aquarellist) gebruiken maar een puntje kobaltblauw met een zwart (en weer water) geeft ook een mooie toon. Een klein beetje roze in de kan of een lichte gele (Aso-geel) zal het ook goed doen. Voor het kommetje zou ik liever een Kobalt- dan een Ultramarijn blauw gebruiken.

De bladeren van de rozen zijn goed te schilderen met een Sapgroen aangevuld met een blauwe maar wie het heeft, Citroengeel en Ultramarijn-Blauw geven een mooie groene.
De bloemen zelf, die zijn moeilijk. Zorg in ieder geval dat het hart nooit in het midden staat. Voor de tekening kan je het volgende schema gebruiken:

Op deze manier leg je de blaadjes over elkaar. Je ziet dat de uiteinden elkaar niet raken. Op het eind kan je  beginnen met wat schaduw aan te geven.

Daarna schilderen. Voor de kleur kan je een verdunde Kraplack -Rood gebruiken. Goed verdunnen anders verlies je de transparantie en wordt de bloem te rood. Om het rood wat donker te krijgen kan een puntje Paynes Grey worden toegevoegd. Alles met mate. Wie en roze heeft kan deze natuurlijk goed gebruiken.

Begin licht te schilderen, daarna laten drogen. Zo bouw je laag voor laag de bloem op.

SIBIU, Roemenië

Dit onderwerp kan als een grafisch beeld met sterke, strakke lijnvoering en contrasten worden geschilderd maar laat voldoende ruimte over voor het romantische schilderij. Het is meer een onderwerp voor olieverf of acryl dan voor aquarel. Wie dit in aquarel wil schilderen moet op een stevig, 300 grams papier werken en echt laag over laag gaan werken. Laat de lagen drogen, doe je dan niet dan wordt het een smoezelige aquarel.  Het onderwerp is een binnenplaats in de stad Sibiu in Roemenië. Over het kleurgebruik wil ik niet te veel zeggen. Gelen, Okers, Sienna’s en Ombers vormen met Wit de basis. Het Roze in de achtergrond, daar pleit ik voor. Niet onverstandig is om (bij aquarel) de lijnen van de tralies met een potlood te zetten. Dat is altijd strak. De schilders hebben een probleem, gebruik een dunne penseel en leg desnoods het paneel neer. Paneel want eigenlijk is een zo glad mogelijke ondergrond het beste om een dergelijk beeld te schilderen.

STILLEVEN MET FLESSEN

Een stilleven zoals Morandi ze opstelde. Ga vooral eerst eens op de pagina met afbeeldingen van zijn schilderijen kijken.  Geen kleuren maar alleen witte onderwerpen. Wit om de schilder zelf de kleuren te laten bepalen.  Toch zie je wel wat kleur. In de flessen zie je een puntje groen, in het voorste kommetje en kannetje een zweem geel en wat gebrande sienna.

Moet het in die kleurstelling? Beslist niet. in de doeken van Morandi zie je dat hij een groot palet aan kleuren heeft maar ze wel in gamma ( bij elkaar houdt. Soms met een klein accent op precies de goede plaats.

Achtergrond is licht gehouden, de lijn onder de tafel is een donkere variant van de achtergrond

 

HET LANDSCHAP, Sebeșu de Jos, Roemenië

Thuiswerken heeft ook een voordeel. Voor het eerst kan ik een landschap neerzetten. Ook mooi om met pen en inkt te tekenen. Sneeuw is niet wit, het heeft reflectie van licht en het heeft kleur. Op de toppen zie je een zacht geel, de schaduwpartijen  tonen lichte blauwen tot licht violet toe.
De vier palen links zorgen voor de diepte werking. Hou er dus rekening mee dat  het prikkeldraad naar beneden toe wegloopt.

Belangrijk is de vuistregel van achter naar voren te schilderen toe te passen. Eerst de lucht (let op de zachte roze rechts, prachtig) en de Karpaten (de bergketen). Die hou je vaag. Niet door er met een witte over heen te gaan maar door de vorm wat minder nadrukkelijk te schilderen en vooral zacht te schilderen. Achter de boompartijen zie je dat de sneeuw wordt afgewisseld met kleurvlakken. Probeer het in een gamma te houden, dus schilder met kleuren die bij elkaar horen. Pas als de achtergrond klaar is ga je aan de voorgrond beginnen. Gelen, wat blauwen en violet. Als je goed kijkt dan zie je dat de wind sporen in de sneeuw heeft getrokken. Die lopen allemaal naar rechts. Belangrijk om dat ritme, dus ook de onderlinge afstand er goed in te zetten.

Pas op het allerlaatst plaats je de palen, takken en bomen in het werkstuk. Op de twee schoven in het centrum zie je wat geel  en zelf een puntje groen zitten. Daar valt het licht. Probeer pure bruinen te vermijden. Een mening van een rauwe (ongebrande) omber met een ultramarijn blauw geeft een mooier resultaat. Iets meer blauw in de menging is dan weer als schaduw op de palen te gebruiken.

Bomen schilder je met een echt dunne penseel, dus geen varkensharen kwast maar met een mooi dun penseeltje of, voor de aquarellisten met potlood of pen.
Dan wordt het een gecombineerde techniek. Rembrandt deed dat ook, u bent dus in goed gezelschap.

Het is een moeilijk onderwerp, er staat heel veel in de foto. Het grote, donkere vlak tussen de twee bomen zou ik weglaten.

Ik ben benieuwd naar de resultaten

STILLEVEN MET GEMBERPOT

Het stilleven met gemberpot is geënt op de bekende reeks schilderijen en aquarellen van Voerman. Helaas kan ik niet aan verse bloemen komen, het zijn dus zijdebloemen geworden. Voel je vrij om er een andere bloem in te zetten.
Zoals je ziet, de schaduw komt van links en daarmee komt de eerste aquarel, de kommetjes, weer naar voren: binnen donker aan de linkerkant5 en buiten donker aan de rechterkant.

Ik zou het onderwerp, behalve het witte bakje eerst een laag Rauwe sienna geven. Laat dat goed drogen, liefst een avond.  Voor de achtergrond kan de keuze voor een Neutraal Zwart met een Antwerps Blauw of anders een Pruisisch blauw met Paynes Gray. Wellicht iets aanvullen met een Gebrande Sienna. Voor de pot kan je kiezen voor een menging van Ultramarijn Blauw  of Antwerps Blauw/ Pruisisch blauw) met een Aso- of Cadmiumgeel.

De kleuren die ik hierboven geef zijn de basis, zelf uitbreiden is zeker de moeite waard

De lampionbloemen kunnen in een Cadmium Oranje worden geschilderd maar veel mooier is een Aso-Rood met Aso-Geel. De bloemen laat ik aan u zelf over.

Tip voor de achtergrond.  Wie Arabische Gom heeft (aquarel); meng je laatste laag met wat van deze gom aan. De verf vloeit dan minder weg.

MAGNOLIA

Een tak van de magnolia in blauwe vaas. De vaas weglaten is op zich geen gek idee, het kan heel mooi zijn om alleen de tak te schilderen. Ik zou de tak dan ook niet tot aan de randen schilderen maar wat “zwevend” op het papier.

In aquarel zou ik er voor Kiezen de achtergrond wit te laten, je kunt dan wel de schaduw op de achtergrond aangeven.

Kleuren:

Overweeg voor de tak een menging van Paynes grijs met een ongebrande omber of een ivoor zwart, voor de knop kan de keuze voor een menging van Davy’s grijs en cadmium geel of een menging van een sapgroen, een puntje rauwe omber (=ongebrande omber) wellicht wat ivoor zwart er bij. Een groene aarde met Davy’s grey sluit ik ook niet uit.

Wil je de tak plastisch maken, (dus rond), zet dan aan de onderzijde af en toe een iets donkerdere streep. Beslist niet één doorlopende lijn maar stukjes.

STILLLEVEN MET ROEST EN UITERJOON

Een roestig stilleven welk op zich niet zo moeilijk te maken is. De bol die in het stilleven ligt is een uiterjoon. Een uiterjoon is de laatste boei van een visnet. Op Scheveningen (op, dat is correct Schevenings), vissersplaats van oudsher,  is een bejaardencentrum welk de Uiterjoon heet.

Kleuren.
Ik zou kiezen op het hele onderwerp, niet de achtergrond) eerst in een dunne rauwe Sienna op te zetten. Als dat droog is ga je verder.
Kleuren die kunnen worden gebruikt zijn verder:

  • Gebrande Sienna
  • van Dyckbruin
  • Pruisisch of Antwerps blauw
  • Azo of cadmiumrood (mengen met de Sienna!)
  • overweeg eens een roze in of onder het werk te plaatsen

Voor de achtergrond en bodem  zijn sienna’s, blauwen en een davy’s grey goede opties. Het palet wat ik geef is onvoldoende, Met gele oker gemend met ultramarijn, violet of e Davy’s grey zijn ook prachtige bruinen te maken. Met een sapgroen en rauwe omber kan een prachtig groen/bruine toen worden gemaakt. Wie Chroomoxidegroen en Cadmium Oranje mengt krijgt een diepe groen bruine achtergrond. Chroomoxide groen is dekkend.
Wordt de aquarel te zwaar, overweeg dan om een paar heldere blauwen als accent in de aquarel te verwerken.

Maria met kind

Voor de kerstperiode een iets nader onderwerp dan u van mij gewend bent.  Ik wil dit onderwerp gebruiken om iets van de symboliek in de Christelijke schilderkunst te tonen.

Helder kleurgebruik, omdat de beschouwer het doek goed moet kunnen lezen. Lezen, is precies het woord waar het over gaat. In de vroege Middeleeuwen en Middeleeuwen kon met merendeel van de mensen niet lezen. Dit soort schilderijen moet je eigenlijk als een soort  stripverhaal bekijken. Waar je ook kwam, in één oogopslag moest duidelijk zijn wie er werd afgebeeld. Maria dus altijd in het blauw. Johannes de Doper of als zijn symboolgestalte de adelaar of met de adelaar aan zijn voeten en Judas met een knots. Zo wist iedereen direct wie op het schilderij werd afgebeeld.

In dit onderwerp zie je Maria in het blauw.  Het blauw  symboliseert daarmee het hemelse of de pure maagdelijkheid.  Het kind mag duidelijk zijn. Altijd leuk om te zien dat het kind nooit als baby wordt afgebeeld, dat symboliseert zijn wijsheid.  Achter Maria hangt een witte (Joodse) doek. Deze doek staat symbool voor de reinheid.

Aan de andere kant staat een uitgedoofde kaars. Die kaars brand niet meer omdat met de geboorte van Jezus het licht op de aarde werd gebracht. Uitgedoofde kaarsen zijn het symbool voor het licht van Christus of God. Het gewone licht had men niet meer nodig, dat kon dus uit.

Dan zien we twee boeken en twee sleutels. De boeken zijn het Getijdenboek en de Bijbel, de sleutels staan symbool voor de Openbaringen. De bloemen zijn het begin van het nieuwe leven, de witte bloem heeft weer de kleur van de onschuld. Met de rode bloem, (zou eigenlijk een echte roos moeten zijn) wordt het bloed van de martelaren aangeduid.

Dit soort doeken zitten dus vol symboliek, en niet alleen de Maria met kind doeken. Want waarom waarom heeft het meisje in het centrum van de Nachtwacht eigenlijk een kip in haar handen??
Als aardigheidje. Wist u dat Kapitein Frans Banninck Cocq  en luitenant Willem van Ruytenburch in de museumwinkel ook te koop zijn als Playmobilpoppetjes?

 

 

Stilleven met kannen 2

Een tweede stilleven vanuit een ander gezichtspunt. Het stilleven van achteren gezien. Veel witten, waar gelen en blauwen in zit. Waarom geel? Omdat de lamp die er opstond een gele gloed heeft. Blauwen en een Davy’s gray in de achtergrond. En die ene fles? Ik ben benieuwd.

Stilleven met kannen

Het stilleven met kannen is een moeilijk stilleven. Moeilijk omdat het ongebruikelijk is om op een onderwerp te kijken in plaats van er tegenaan. Alle verhoudingen zijn opeens anders, dat dwingt tot anders kijken. Het is ook niet een “mooi” stilleven. Je zult echt iets moeten doen om hier iets van te maken. Let eens op de schaduwen en het echte wit van het onderwerp. Probeer dat wit eens een keer niet te schilderen, uit te sparen.

Een andere vraag is of je het stilleven letterlijk moet kopiëren of dat je met de compositie gaat spelen, uitsneden maken.  Het beste advies wat ik kan geven is eerst een serie kleine schetsen in potlood te maken waarbij door arcering de lichte partijen naar boven komen.

Als tip; let eens op de kleuren aan de bovenzijde, een heel mooi gamma om de witten in te schilderen. Hier zou een kleur als dodekop (Caput Mortuum Violet) met een puntje Rose Madder Genuine een mooie basis voor vormen.

bovenzijde stilleven met kannen

Stilleven met citroenen

Het stilleven is een klassieker, citroenen op een tinnen schaaltje en de bekende geschilde citroen.
Het kleurgebruik zal niet het grootste probleem zijn, citroen, azo geel aangevuld met  wat gebrande sienna. De grootte vormt het probleem. Kijk maar eens naar de citroenen in het schaaltje. Je ziet nauwelijks schaal, de citroenen steken er ver bovenuit. Maak de citroenen dus niet te klein!  Een neutraal zwart (Winsor&Newton) vormt, met een donkere blauwe, een prima basis voor de zwarte. De aquarellist spaart het wit van de geschilde citroen uit.

Uiteraard kan je ook heel expressief gaan werken, de complementaire gele en blauwen fel tegenover elkaar zetten.

Tegenwoordig worden deze stillevens geschilderd omdat ze mooi zijn, de symboliek speelt nauwelijks een rol. Toch wel aardig om iets over de symboliek te weten. Wordt een citroen geschilderd in combinatie met wijn dan ligt die citroen daar om de zoete wijn op smaak te brengen. Belangrijk daarbij was de juiste verhouding of mate, de citroen kan dan voor matigheid staan

In dit stilleven heeft de citroen meer een waarschuwende functie. Citrusvruchten waren in de 17e eeuw gewijd aan Venus, de klassieke godin van de liefde. Met name de citroen, vanwege zijn bittere smaak, kon symbool staan voor zure liefde en valse vriendschap.
Een citroen waarvan de schil in een mooie, sierlijke krul is geschilderd vertelt dat de citroen wellicht een lust voor het oog kan zijn  maar dat de beschouwer zich wel moet bedenken dat die fraaie citroen uiteindelijk een zure smaak heeft.  Het kan het symbool zijn voor de “schone schijn”.

Stilleven met kannen en eieren

Een statisch stilleven waarbij vooral de eieren het probleem zijn. Eieren lopen zowel over de horizontale as als over de verticale as rond.  Het ei raakt de tafel maar op één punt. Kleuren als omber en sienna kunnen als uitgangspunt dienen, maar den ook eens aan een hele lichte roze of een rauwe sienna aan de bovenzijde.

De voorste blauwe kom heeft als basiskleur een kobaltblauw,  voor de de grote kan zou een Antwerps blauw of Pruisisch blauw met een gebrande sienna  het uitgangspunt kunnen vormen.

De grote, “witte” kan laat ik open. Realiseer je dat wit een kameleon is, er mogen de vlekken kleur van de omgeving op zitten, graag zelfs. Wie echt roest wil schilderen kan in de roestplekken (gebrande Sienna en een van Dyckbruin) wat zout toevoegen. Gebruik niet in dat geval niet te weinig kleur, want het zout onttrekt water en kleur. Maak eerst een proefje en kijk of het lukt en of het bevalt.  Een voorbeeld van schilderen met zout vind je hier.

De kleuren die ik aangeef zijn niet meer dan wat basiskleuren, wijk daar vanaf als dat nodig en mogelijk is. Succes.

Overweeg eens om de achtergrond en de schaduw partijen donker te maken. Dan zou je dit kunnen krijgen:

 

Engelse drop

Het nieuwe onderwerp; een pot met Engelse drop. Bij dit onderwerp is het niet de bedoeling dorpje voor dropje te schilderen.

Als eerste maak je het hele papier nat en schilder je de achtergrond, je kunt denken aan de combinatie Davy’s grey en Groen Aarde maar een menging van kleuren uit het stilleven kan ook. Zorg wel dat je dun schildert
Als het papier nog nat is haal je de vorm van de fles met een spons weg (voorzichtig!). Laten drogen en kijk of je nog iets aan de achterzijde doet. Een achtergrond is enorm bepalend, neem er dus de tijd voor.

Is de achtergrond af maak dan de partij waar de fles staat weer nat en schilder nat in nat de kleuren van de drop. Je begint met een compositie van zwarte vlakjes.

Is alles droog dan werk je de partijen verder uit, gebruik een Rauwe Sienna voor  de aanslag in de dop. Je kunt nu steeds preciezer en droger gaan werken. Hou een spons of doekje bij de hand om witte plekken te maken.  Hou er verder rekening mee dat glas dikte heeft, schilder de drop dus niet tegen de rand aan maar hou ruimte tussen drop en glas.

Als je het glas schildert zorg dan voor wat uitsparingen. Met een klein wit lijntje (uitgespaard) ligt de drop in het glas en niet op het glas.